Πώς μπορώ να βάλω όρια στο παιδί μου;

Προκειμένου να τεθούν λειτουργικά τα όρια σε ένα παιδί, είναι σημαντικό για τον γονέα να αναγνωρίζει τι είναι θεμιτό και αποδεκτό στο οικογενειακό πλαίσιο. Κάθε οικογένεια έχει διαφορετικές αξίες, οπότε είναι κομβικό να γνωρίζουν οι γονείς ποιες είναι οι δικές τους αξίες, κανόνες και όρια, όπως αυτά αναδύονται εντός της οικογενειακής δυναμικής. Αυτό σημαίνει ότι, εάν ο γονέας αμφιταλαντεύεται μεταξύ ασταθών ορίων, υιοθετώντας πότε ένα περισσότερο διαλλακτικό προφίλ και πότε ένα πιο αυστηρό και απόλυτο προφίλ, τότε αυτό μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση στο παιδί και έλλειψη ξεκάθαρης εικόνας της φύσεως των ορίων.

Ο λόγος της μεγάλης σημασίας των ορίων έγκειται στο γεγονός ότι βοηθάνε τα παιδιά να αντιληφθούν ποιες είναι οι κατάλληλες συμπεριφορές στα ανάλογα κοινωνικά πλαίσια, ενώ βοηθούν στη δόμηση ενός πλαισίου λειτουργικής συναισθηματικής ανάπτυξης. Επίσης, βοηθάνε το παιδί να αισθανθεί ασφάλεια, να αποδομήσει τον παιδικό ναρκισσισμό του, ενθαρρύνουν το παιδί να εφαρμόσει τα ατομικά του όρια στο εξωτερικό του περιβάλλον, αλλά και να προσαρμοστεί στην εξωτερική πραγματικότητα.

Κατά την οριοθέτηση των παιδιών, είναι σημαντικό να τηρούνται ορισμένες βασικές κατευθυντήριες γραμμές.

Υιοθέτηση ρουτίνας: είναι σημαντικό να ενθαρρύνεται το παιδί να υιοθετεί μια σταθερή καθημερινή ρουτίνα αναφορικά με τις ατομικές του ανάγκες (φαγητό, μπάνιο, καθημερινές δραστηριότητες, σχολείο, εξωσχολικές δραστηριότητες). Στο σημείο αυτό πρέπει να υπάρχει προσοχή, ώστε η ρουτίνα που υιοθετεί το παιδί να αντανακλά τις ευρύτερες συνήθειες της οικογένειας. Εάν για παράδειγμα είναι οι ίδιοι οι γονείς ακατάστατοι, είναι δύσκολο για το ίδιο το παιδί να υιοθετήσει μία οργάνωση των ατομικών του αντικειμένων, εφόσον τείνει να αναπαραγάγει τα γονεϊκά του πρότυπα.

Θέσπιση ξεκάθαρων ορίων: τα όρια που τίθενται πρέπει να είναι ξεκάθαρα στον λόγο, όσο και στην τήρησή τους. Διαφορετικά, μπορεί το παιδί να μπερδευτεί, και έτσι να του είναι δυσκολότερο να αντιληφθεί τη φύση των ορίων.

Συστηματική τήρηση των ορίων: εάν ο γονέας τείνει να επιβάλλει τη μία μέρα ένα όριο και να το ακυρώνει την επόμενη, τότε το παιδί λαμβάνει συγκεχυμένα μηνύματα αναφορικά με την τήρηση των ορίων, ενώ ενδέχεται να επιδιώκει να «σπρώχνει» τα όρια, εφόσον αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει περιθώριο να τα ανατρέψει. Η τήρηση σταθερής στάσης αναφορικά με τις συνέπειες που τίθενται είναι πολύ σημαντική, προκειμένου να βοηθήσει το παιδί να εμπεδώσει τη σημασία σεβασμού των ορίων.

Η θέσπιση των ορίων να είναι σταθερή αλλά όχι ψυχρή ή απορριπτική: ο τόνος οριοθέτησης του γονέα είναι σημαντικό να είναι ζεστός και κατανοητικός. Οι έντονες φωνές ενεργοποιούν μια κατάσταση ετοιμότητας (fight or flight) στο παιδί και το οδηγούν σε μία εσωτερική ψυχική ανάγκη να αμυνθεί. Ο έντονος θυμός ενεργοποιεί συναισθήματα ενοχής στο παιδί, ενώ ταυτόχρονα πυροδοτεί δυσλειτουργικές συμπεριφορές αντιμετώπισης.

Η αναγνώριση και επισήμανση των προσπαθειών του παιδιού: Όταν το παιδί κατορθώνει κάτι, είναι σημαντικό για τον γονέα να του το αναγνωρίζει. Συχνά, όταν ένα παιδί φέρει εναντιωματική συμπεριφορά και τείνει να ακυρώνει τα όρια, τότε οι προσπάθειές τήρησης των ορίων από πλευράς του μπορεί να μην αναγνωρίζονται, δεδομένης της ευρύτερης τάσης του να μην ακολουθεί τα όρια που του τίθενται. Στο σημείο εκείνο είναι σημαντικό για τον γονέα να θέτει σταθερά όρια αλλά ταυτόχρονα να αναγνωρίζει την προσπάθεια του παιδιού του, ακόμη και εάν πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά τήρησης ορίων. Είναι κομβικής σημασίας να παρουσιάζεται υποστηρικτικός και ενθαρρυντικός ως προς το παιδί, και όχι απορριπτικός ή τιμωρητικός.

Picture of Άννα Μαρία Μοσχόβη

Άννα Μαρία Μοσχόβη

Η Άννα Μαρία Μοσχόβη είναι ψυχολόγος με άδεια επαγγελματικής άσκησης, κατόχος διπλώματος στη ψυχολογία από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με άριστα.

Κοινοποίησε το Άρθρο:

Facebook
Twitter
LinkedIn

Δείτε Περισσότερα Άρθρα

Cookies